Nocturnus
In de duisternis van de poolnacht probeert een wetenschapper licht te werpen op een opmerkelijk fenomeen: een Arctisch dorp in winterslaap.
‘Dat wat tot de nacht behoort’ is de betekenis van de Latijnse term 'nocturnus'. De nacht is alomtegenwoordig in het derde wapenfeit van Meltse Van Coillie, een film die ze voor het eerst samen schreef en regisseerde met Harm Dens, haar levenspartner, die al wel in andere hoedanigheid op de aftiteling van Van Coillie's eerdere films verscheen. Het duo neemt je mee naar de onherbergzame ijsvlaktes van Groenland, die gehuld zijn in totale duisternis en waar de meedogenloze weersomstandigheden niets of niemand ontzien.
In die setting tracht een team wetenschappers te achterhalen waarom een volledig dorp in een winterslaap verkeert. Het team in kwestie bestaat uit Noor, Knud en Olivia. Het is vooral Noor die vastberaden is om te achterhalen waarom alle inwoners in een diepe slaap verkeren, en waarom ze tijdens die diepe slaap allen synchroon ademhalen.
Niet de striemende wind, de krakende sneeuw of het zich traag voortbewegende ijswater maar wel de ademhaling is het belangrijkste element op de geluidsband van Nocturnus. Het in- en uitademen van de winterslapers is het eerste wat je hoort en bepaalt voor de verdere speelduur de sfeerschepping en het tempo van de film. Nocturnus beweegt zich voort volgens het harmonieuze karakter van de slaap, als een vredevol, haast meditatief onderkomen in een bruuske omgeving.
Ruwe omgevingen zijn Van Coillie trouwens niet vreemd. Met haar eerste film, elephantfish, zocht ze ook al een onherbergzaam, eindeloos habitat op waarin existentiële vraagstukken luid klinken zodra je er mensen in plaatst. Toen gaf ze een dromerige kwaliteit aan het verblijf van vijf zeelieden die zich op een oceaan bevinden die aan elke kant tot de horizon reikt. In Nocturnus doet ze samen met Dens hetzelfde maar dan op de koudste regionen die onze planeet kent. De zwartwitte beeldvoering van Grimm Vandekerckhove geeft het verblijf van de drie wetenschappers een expressionistische identiteit, en kneedt de Groenlandse landschappen tot een omgeving die lijkt onttrokken van de realiteit zoals we die kennen. Abstract en met veel ruis.
Een ander kenmerk van Van Coillies werk dat ook hier terugkeert, is de contemplatieve zoektocht die voor interessante worstelingen zorgt bij haar personages. Die zoektocht vormde eerder al de ziel van Zonder Meer (2020). Toen ging het om een vijfjarig meisje dat worstelde met vragen omtrent leven en dood na de verdwijning van een leeftijdsgenootje, waarna het vakantiedomein waar ze verblijft moet sluiten. In Nocturnus is het mysterie dat gepaard gaat met de slapende dorpeling datgene dat de hoofdpersonages in de ban houdt. Het maakt van de film een sfeerrijke, raadselachtige verderzetting van de thema’s die Van Coillie en haar jonge oeuvre, en dat van co-regisseur Harm Dens, steeds meer definiëren.
Nocturnus gaat in Belgische première tijdens Film Fest Gent. De film maakt ook deel uit van het gastprogramma van Kortfilm.be tijdens het Breedbeeld Kortfilmfestival, op 5 november in De Cinema in Antwerpen.