Met medeleven
Over All These Creatures van Charles Williams
Was mijn vader slecht, ziek of gewoonweg het slachtoffer van een mysterieuze, buitenaardse vloek? Die vraag probeert de jonge Tempest te beantwoorden wanneer hij terugkijkt op zijn woelige jeugd. Daarin speelde zijn vader — die hij met enige afstand bij zijn voornaam noemt — een belangrijke rol. Op de tast start hij een zoektocht naar de zin van het lijden van Mal en tracht hij zijn verleden koortsachtig te ontrafelen.
Aanvankelijk linkte hij de mentale achteruitgang van zijn vader aan de komst van duizenden cicaden in hun kleine, overwoekerde arbeiderstuintje. Het luide getsjirp van de insecten liet zijn hoofd op hol slaan, met alle gevolgen vandien voor het gezin. Eén prachtig, goed geplaatst shot positioneert de moeder — een close-up van haar gezicht, belicht door een vlam — als rots in de branding, de warmtebron van de belaagde familie.
De Australische Charles Williams won met All These Creatures in 2018 de Gouden Palm in Cannes en we kunnen de toenmalige jury, voorgezeten door Bertrand Bonello, enkel bijtreden in haar keuze. Het portret van de geesteszieke Mal, vanuit het oogpunt van zijn gevoelige zoon Tempest, voelt authentiek aan en blijkt voor de regisseur hoogst persoonlijk — waargebeurd zelfs. De visuele details en de ontroerende voice-over waarin Tempest reflecteert over zijn vaders destructieve gedrag dragen bij tot die geloofwaardigheid.
Zo zet de regisseur een mijmering centraal: is er medeleven mogelijk voor de getroebleerde ziel van zijn vader? Herinneringen vloeien immers in elkaar over. Of Tempest alle stukjes heeft om de correcte puzzel te maken is nooit zeker. Met zijn spel van rook (sigaretten, insectenverdelger) drapeert Williams de film in een mantel van melancholie, en de dikke korrel van de 16mm-pellicule sterkt dit gevoel extra aan. Patrick Modiano-gewijs graaft Tempest steeds verder in zijn geheugen, op zoek naar betekenis of verband.
“I thought all the bugs that had overrun our yard would go away after that, but they hadn't,” rouwt Tempest wanneer Mais sombere einde wordt onthuld. De cicaden worden losgekoppeld van de tragiek en dienen niet meer als metafoor van Mais geestestoestand. Ze worden terug gereduceerd tot wat ze zijn: cicaden. Williams zet daarmee in de verf hoe een zoektocht naar betekenis even menselijk als vergeefs is. Maar misschien is dat oké en is het vooral de zoektocht zelf die ertoe doet.
All These Creatures wordt op woensdag 8 november vertoond tijdens ONTroerd kortfilmavond #3 in CC De Grote Post, Oostende.